20 maja obchodzony jest, ustanowiony przez ONZ, Światowy Dzień Pszczół. Celem obchodów tego święta jest zwrócenie uwagi na znaczenie pszczół i różnorodności biologicznej w usługach ekosystemowych, a także zagrożeń jakie dla przyrody niosą intensyfikacja rolnictwa oraz zanikanie siedlisk przyjaznych pszczołom.
Pszczoły to najważniejsza grupa owadów zapylających. Pojawiły się około 100 mln lat temu wraz z roślinami okrytonasiennymi (w okresie kredy). Przodkami pszczół są osy grzebiące. Człowiek korzysta z dobrodziejstw produkowanych przez pszczoły miodne już od epoki kamienia, a dokładnej od około 10 000 lat p.n.e. Z jednej strony pozyskujemy od pszczół wyprodukowany przez nie i dla nich miód oraz inne produkty pszczele, tj: pierzga, mleczko pszczele, pyłek kwiatowy, propolis czy wosk pszczeli. Z drugiej strony korzystamy z tego co najcenniejsze z perspektywy człowieka, czyli z zapylania roślin okrytonasiennych. Szacuje się, że plony 84% roślin uprawianych przez człowieka są zależne od pszczół. Pracę tych owadów wyceniono na 22 miliardy euro rocznie. Na świecie występuje 25 000 gatunków pszczół. Najbardziej znanym jest pszczoła miodna (Apis mellifera L.), jednak nie należy przeceniać jej pracy ponad inne gatunki. W Polsce stwierdzono występowanie 470 gatunków, z czego 430 to pszczoły samotnice, 29 gatunków trzmieli i 9 gatunków trzmielców. Wszystkie one odgrywają w przyrodzie bezcenną rolę zapylania roślin.
Zachęcamy do wspierania wszystkich pszczół i zapylaczy, siejąc rośliny przyjazne pszczołom. Więcej informacji o tym, w jaki sposób każdy z nas, na co dzień, może pomagać trzmielom, samotnicom i innym dzikim pszczołom, znaleźć można na takich stronach jak:
- Klub Trzmieli
- Łąki Kwietne
- Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa
- Dzicy Zapylacze
- Centrum Promocji Ekorozwoju
Pszczelarstwo jest to hodowla pszczół w ruchomych ulach ramowych. Wywodzi się od bartnictwa, czyli hodowli pszczół w barciach, kłodach bartnych lub w nieruchomych ulach kłodowych. Bartnictwo w 2016 r. zostało wpisane na Krajowa listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a w 2020 roku dokonano transgranicznego, polsko-białoruskiego wpisu kultury bartniczej na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że obecnie pszczelarze, których przodkami byli bartnicy, zajmują się głównie pozyskiwaniem produktów pszczelich, z których najważniejszy jest miód odmianowy (np. rzepakowy, akacjowy, wielokwiatowy, gryczany, spadziowy, lipowy). Miód jest elementem apiterepii, czyli działu medycyny naturalnej, wykorzystującej produkty pszczele w celach leczniczych. Stanowi on także nieodłączny produkt polskiej kuchni. Nadal jest bowiem chętnie wykorzystywany do przyrządzania wielu potraw. Nadaje wyrazistego smaku wyrobom piekarniczym, ciastom czy sosom. Mięsa i ryby przyrządzane z dodatkiem miodu mają wyjątkowy smak i zapach, co potwierdza to, że miód jest powszechnie dodawany do wielu zarówno codziennych, jak i tych bardziej wykwintnych potraw.
Zachęcamy do kupowania miodów i produktów pszczelich od lokalnych producentów. Tylko wówczas mamy gwarancję, że jest to miód najwyższej jakości, pozyskiwany z zachowaniem dobrych praktyk pszczelarskich, zasad zrównoważonego rozwoju oraz poszanowania dla środowiska przyrodniczego. Do miodowych członków Szlaku Kulinarnego „Smaki Powiatu Poznańskiego” należą:
- Gospodarstwo Pasieczne Miody Ibrona z Puszczykowa
- Miody Suszka – Adrian Suszka z Mosiny
- Sklep pszczelarski SOCHA z Czmonia
- Gospodarstwo Pasieczne „Miody Szlaku Piastowskiego” z Biskupic
Wyjątkowym wydarzeniem w powiecie poznańskim jest BEEFESTYN w Puszczykowie organizowany co roku przez Gospodarstwo Pasieczne Miody Ibrona. W kwietniu br., już drugi rok z rzędu podczas festynu Instytut Skrzynki zorganizował konkurs kulinarny dla mieszkańców powiatu poznańskiego pn. „Palce lizać. Przekąski i napoje z miodem 2025”,
Miód i produkty pszczele najlepsze są w swojej podstawowej postaci, zachęcamy jednak do wykorzystania ich w przygotowaniu wyśmienitych dań i napojów – przepisy na nie znaleźć można na stronie www.smakipowiatupoznanskiego.pl. Smacznego!
