Plecionkarstwo ma szansę zostać wpisane na listę reprezentatywną dziedzictwa niematerialnego UNESCO. Działania w tym kierunku prowadzone są już od kilku lat. 11 stycznia 2023, w Nowotomyskim Ośrodku Kultury odbyła się debata pomysłodawców i inicjatorów tego przedsięwzięcia, w którym uczestniczyli także przedstawiciele Instytutu Skrzynki. Prowadzącymi debatę byli Andrzej Pawlak oraz Jerzy Bigos – inicjatorzy wpisu na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W ramach debaty wystąpiło wielu prelegentów, m.in. Joanna Cicha–Kuczyńska – Radca ds. UNESCO, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Andrzej Chwaliński – kier. Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu (link do strony Muzeum), dr Jarosław Kisiel – koordynator projektu „Szlak Wikliny” (link do strony Szlak Wikliny).
Tradycja plecionkarstwa i wikliniarstwa jest wciąż żywa, przekazywana z pokolenia na pokolenie, lecz zawód ten niestety zaliczany jest do rzemiosł ginących. Uzyskanie wpisu do UNESCO z pewnością mogłoby przyczynić się do zachowania jego materialnego i niematerialnego dziedzictwa. W 2015 roku, na III Światowym Festiwalu Wikliny i Plecionkarstwa zorganizowano specjalne forum poświęcone temu zagadnieniu, które było początkiem żmudnej pracy związanej przede wszystkim z dokumentacją dla osób zabiegających o wpis. Działania wspiera od początku Narodowy Instytut Dziedzictwa. W 2018 roku, decyzją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymano decyzję o wpisie plecionkarstwa na krajową listę niematerialnego dziedzictwa. Teraz wszystkie działania skoncentrowane są na głównym celu – wpisie na listę UNESCO. Wymaga to współpracy wielu środowisk, depozytariuszy promujących plecionkarstwo i ukazujących je, jako żywą tradycję. To także żmudna praca przekonywania nieprzekonanych o tym, jakie korzyści wynikają z osiągnięcia wyznaczonego celu. Ochrona zapewnia przetrwanie rzemiosła, jakim jest plecionkarstwo, ale też rozwój i jego kontynuację. Chronić dziedzictwo, znaczy chronić wspólnotę. Bycie depozytariuszem tradycji, to branie odpowiedzialności za trwanie tradycji i trwanie wspólnoty. Depozytariusz nie działa sam, lecz przy współpracy z innymi podmiotami (np. gminami).
Umiejętności, wiedza o plecionkarstwie, o metodach uprawy i przechowywania wikliny przekazywane są kolejnym pokoleniom, często w ramach rodziny. System oświatowy także przewiduje kształcenie w zawodzie plecionkarza (szkoły branżowe I stopnia, ośrodki dla osób słabowidzących). Kształcić można się także poprzez odbycie kwalifikowanego kursu zawodowego. Statystyki pokazują, że rocznie przybywa około 150 nowych rzemieślników (dla porównania – w zawodzie stolarza przybywa rocznie 11 tysięcy nowych fachowców). Nawet najmniejsze działania promujące plecionkarstwo mogą stanowić znaczący krok w kierunku ocalenia tego rzemiosła. Instytut Skrzynki, poprzez realizację celów statutowych, wśród których znajduje się ochrona dziedzictwa kulturowego, deklaruje podjęcie działań na rzecz wspierania plecionkarstwa i wikliniarstwa. Obecnie trwają przygotowania do udziału Instytutu w V Światowym Festiwalu Plecionkarstwa i Wikliniarstwa, we współpracy z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Plecionkarzy i Wikliniarzy. Festiwal odbędzie się w dniach 22-27 sierpnia 2023 na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.
